Półwysep Synaj

Półwysep Synaj

Swoją nazwę zawdzięcza prawdopodobnie słowu sen, które w językach semickich ludów oznaczało ząb i miało określać w tym przypadku kształt tutejszych gór. Najwyższym wzniesieniem na Synaju jest Góra św. Katarzyny 2637 m.n.p.m., pasma górskie przecinają liczne doliny ( wadi), które są korytami okresowych rzek. Za czasów faraonów Synaj nazywany był królestwem bogini Hathor, a pośród gór niewolnicy przysyłani z kontynentu wydobywali tutaj miedź, złoto i ogromne ilości turkusów. Synaj leżał też na skrzyżowaniu szlaków handlowych i wojskowych.

Półwysep Synaj powstał 50 milionów lat temu, gdy płyta arabska zaczęła odrywać się od Afryki, a powstałą szczelinę zalało Morze Czerwone. Jeszcze w czasach prehistorycznych klimat Synaju nie był tak suchy i ekstremalny jak dzisiaj – na półwyspie pasły się stada gazeli. Dziś temperatury na wybrzeżu Synaju dochodzą w lecie do 50 stopni Celsjusza, a większość z 62 tys. km.2 powierzchni pokrywają piaski pustyni, z suchym, księżycowym krajobrazem, pełnym postrzępionych gór w głębi i hulającym po pustkowiach wiatrem. Równocześnie flora i fauna Synaju jest niezwykle bogata.

W okresie antycznym od ok 6000 – 600 pne  w czasach starożytnych podlegał Egiptowi Faraonów. Od czasów faraonów przez północny kraniec obecnej muhafazy przebiegał szlak karawanowy (Via Maris lub Droga do Filistynów). W czasach biblijnych gdy Abraham, Jakub i jego rodzina wędrowali między Kanaanem a Egiptem, szlaki handlowe biegnące były już wytyczone (np. Darb al-Hadżdż, Darb asz-Ghazzah, Darb asz-Szur). Przez Synaj przechodziło albo okupowało go wiele innych ludów: Asyryjczycy, Babilończycy, Egipcjanie, Persowie, Grecy, Nabatejczycy, a później Arabowie, Rzymianie oraz częściowo krzyżowcy i Turcy.

W okresie biblijnym Egipt kontynentalny przeżywa swoje czasy świetności , powstają wielkie miasta w delcie Nilu pod rządami Faraonów: Seta I i Ramzesa II, a historia Synaju to historia wyprowadzenia przez Mojżesza Izraelitów z Egiptu . Około 1400-1200 p.n.e. Mojżesz otrzymuje Dekalog na górze Synaj, Góra Synaj tradycyjnie utożsamiana jest z biblijną górą Horeb, gdzie, według Starego Testamentu, Bóg Jahwe przekazał Mojżeszowi kamienne tablice z dziesięciorgiem przykazań i zawarł przymierze z narodem izraelskim. W pobliżu góry Synaj (Horebu) Mojżeszowi ukazał się anioł Boga Jahwe w płonącym krzewie i polecił mu wyprowadzić Izraelitów niewolonych w ówczesnym Egipcie. Na terenie półwyspu znajdowały się ich liczne obozowiska w drodze do Ziemi Obiecanej, do której wędrowali 40 lat. Po długim pobycie na półwyspie Izraelici zajmują ziemię Kanaan burząc najstarsze miasto świata Jerycho.
W czasach, kiedy  Egipt był podległy kolejno Asyryjczykom , Persom, Grekom, Rzymianom a ostatecznie od 395 r.n.e. Bizancjum – z Synaju zniknęły szlaki handlowe. W okresie Rzymskim cesarz Konstantyn edyktem z 383r. wymierzonym w pogaństwo spowodował upadek starej kultury egipskiej na rzecz przyjętego chrześcijaństwa.
Pod dominacją Bizancjum cesarz Justynian wybudował w miejscu ukazania się biblijnego krzewu gorejącego w latach 527-565 bazylikę otoczoną murem obronnym, która znana jest do dziś pod nazwą Klasztoru św. Katarzyny.
W okresie dominacji islamskiej podbity Egipt i Synaj stały się kolonią arabską. Nowa religia dotarła również do koczowniczych plemion beduińskich, które dotychczas czciły swoje lokalne bóstwa. Po zdobyciu przez Turków w 1517 r. Egipt staje się prowincją osmańską.
W latach 1798 -1803 przeszedł pod okupację francuską. W tym czasie oddziały armii Napoleona odbudowują zniszczone mury synajskiego Klasztoru św. Katarzyny.  W latach  1859 – 1869 powstaje Kanał Sueski. W 1882 roku Wielka Brytania wymusiła na Turcji zrzeczenie się półwyspu. W 1914 roku do środkowej części wkroczyli ponownie Turcy budując nowe drogi szlaków handlowych i pielgrzymek do Mekki, potem zajęli te tereny Egipcjanie.

Historia minionego wieku to dla Synaju okres wojen o kanał Sueski. W 1956 roku wkroczyli tutaj Izraelczycy, lecz w 1957 roku Synaj powrócił do Egiptu. Siły pokojowe ONZ stacjonowały na tym obszarze do 1967. Wtedy także nastąpiła blokada morska Cieśniny Tirańskiej, ogłoszona przez egipskiego prezydenta Nasera uniemożliwiająca żeglugę izraelskich statków po Morzu Czerwonym. Doprowadziło to do wojny z Izraelem, w wyniku której Izraelczycy zajęli półwysep Synaj. Podczas okupacji Izrael wybudował wiele lotnisk i infrastrukturę. Ostatecznie kanał wrócił do Egiptu po podpisaniu ugody w 1974r. Zachodnia część Synaju Północnego powróciła do Egiptu w 1979 roku, a całość w 1982 roku. Jedynie wybudowany przez Izraelczyków hotel Hilton Taba był powodem, dla którego Taba została przekazana Egiptowi dopiero w 1989 roku. Dopiero po odkupieniu hotelu przez stronę egipską za 38 mln USD Izrael zgodził się przesunąć granicę, która przebiega teraz 150 m od hotelu. W szybkim czasie Izrael wybudował po swojej stronie granicy hotel bliźniaczo podobny do Hiltona.

Zgodnie z izraelsko-egipskim układem pokojowym z 1979 r., Egipt może utrzymywać ograniczone oddziały wojskowe tylko w zachodnim rejonie półwyspu. 31 stycznia 2011 roku władze Izraela zezwolili na rozlokowanie na Półwyspie Synaj dodatkowych 800 egipskich żołnierzy (pierwszy raz od zawarcia traktatu pokojowego w 1979) w celu wzmocnienia bezpieczeństwa w obszarze północnym półwyspu w czasie protestów. Nad przestrzeganiem warunków tego układu czuwają międzynarodowe siły pokojowe Multinational Force & Observers (MFO), powołane na mocy traktatu pokojowego. MFO tworzą kontyngenty wojskowe z różnych państw; trzonem tych sił są wojska USA. Oddziały MFO liczą ok. 1700 żołnierzy i są rozlokowane na obszarze półwyspu. W Sharm el Sheikh (w dzielnicy Naama Bay) (baza południowa) i w Al Gora znajdują się bazy międzynarodowych obserwatorów MFO, którzy mają obowiązek kontrolować półwysep Synaj, który jest podzielony na zdemilitaryzowane pasy z posterunkami oznakowanymi pomarańczowymi flagami.

 

Related posts

Leave a Comment