O Egipcie

[tab name=’Kraj’]

Grecki historyk Herodot nazywał Egipt Darem Nilu, na myśli miał wąski pas zieleni wzdłuż rzeki, położony pośród piasków pustyni. To właśnie tutaj narodziła się cywilizacja egipska, która pozostawiła niesamowite zabytki, przepiękne dzieła kultury i sztuki, oraz fascynujące wierzenia.
Widok monumentalnych budowli zachwyca miliony turystów po dziś dzień. Jednak Egipt może się pochwalić nie tylko walorami kulturalno-historycznymi, Egipt to również kraj niezwykłych krajobrazów, strome góry łączą się tu z morzem a bezkresna pustynia robi na każdym ogromne wrażenie. Można tu przeżyć zarówno burzę piaskową jak i posłuchać szumu fal rozbijających się o brzeg.

Egipskie kurorty idealnie harmonizują z pustynnym sąsiedztwem, a doskonale przygotowana infrastruktura turystyczna zachęca do wypoczynku. Są tu zarówno niewielkie dwugwiazdkowe hoteliki, przeznaczone dla turystów skoncentrowanych głównie na zwiedzaniu jak i ogromne kompleksy hotelowe, dla najbardziej wymagających klientów.
Morze Czerwone bogate w rafy koralowe zachęca do nurkowania, a podwodny świat zachwyca różnorodnością barw i gatunków fauny i flory. Egipt to również świetna propozycja dla wszystkich wielbicieli aktywnego spędzania wolnego czasu.

Stolica: Kair
Powierzchnia: 1 001 450 km2
Ludność: 74,7 mln
Ustrój polityczny: republika
Język urzędowy: arabski
Waluta: 1 funt egipski (EGP/ LE) = 100 Piastrów
Strefa Czasowa: GMT+2
Zasilanie: 220V
Długość wybrzeża: 2450 km
Najwyższy punkt: Góra Świętej Katarzyny 2629 m n.p.m.

[/tab]
[tab name=’Egipt starożytny’]

Starożytny Egipt pobudza wyobraźnię, porusza duszę i inspiruje tych, którym brak inspiracji. Po prostu nie można pominąć 7000 lat wpływu, jaki wywarł na historii świata starożytny Egipt. Dziedzictwo starożytnego Egiptu wraz z takimi postaciami, jak Ramzes, Nefretete i Tutenhamon oraz miejscami takimi jak Wielkie Piramidy i Sfinks w Gizie obecne są wciąż w sztuce, literaturze i kulturze masowej. Starożytny Egipt rozciągał się wzdłuż Nilu, na przestrzeni 1100 km, od pierwszej katarakty na południu do wybrzeża Morza Śródziemnego na północy. Składał się z dwóch geograficznie wyodrębnionych obszarów: Egiptu Górnego, sięgającego od pierwszej katarakty do skraju delty Nilu, i Egiptu Dolnego, obejmującego rejon delty. Nil odegrał decydującą rolę w tworzeniu egipskiej struktury państwowej – konieczna była bowiem budowa i utrzymanie sieci irygacyjnej, a temu zadaniu mogło podołać tylko państwo. Stało się ono organizatorem wielkich prac publicznych, czego najbardziej spektakularnym przykładem była budowa piramid.

Faraon sprawował absolutną władzę świecką i religijną, uważany był za boga – syna boga słońca Ra oraz wcielenie boga Nilu i wegetacji Horusa. Państwo miało charakter teokratyczny, to znaczy nie było separacji między władzą religijną i świecką, a element religijny dominował w życiu społecznym. Faraon Amenhotep IV Echnaton (panował prawdopodobnie w latach 1351-1334 p.n.e.) próbował zastąpić kult starych bogów kultem Atona – Boga Tarczy Słonecznej – była to pierwsza w historii próba wprowadzenia religii monoteistycznej.

Za ostatniego z wielkich faraonów uważany jest Ramzes III, panujący w latach 1182-1151 p.n.e., przedstawiciel XX dynastii. Za jego rządów Egipt był atakowany od zachodu przez Libijczyków, a od strony morza przez Frygijczyków i Lidyjczyków oraz inne ludy zamieszkujące Azję Mniejszą i wyspy Morza Śródziemnego. Wszystkie te ataki armia Ramzesa III odparła. U ujścia delty Nilu rozegrała się zażarta bitwa morska, w której egipscy łucznicy wyeliminowali z walki załogi obcych okrętów. Ramzes III nakazał zatopienie wszystkich okrętów wroga.

Gdy Aleksander Wielki podbił Egipt, kapłani egipscy ogłosili go faraonem po tym, jak wyrocznia w oazie Siwa orzekła, że Aleksander jest potomkiem Amona, głównego bóstwa czczonego w starożytnym Egipcie. Jeden z generałów Aleksandra, Ptolemeusz I, objął po Aleksandrze tron faraona i stał się założycielem dynastii Ptolemeuszy.
Kleopatra, jako potomkini w pierwszej linii Ptolemeusza I, była ostatnim greckim władcą Egiptu. Gdy w czasie rzymskiej wojny domowej Kleopatra sprzymierzyła się z Markiem Antoniuszem, cesarz August położył kres rządom dynastii Ptolemeuszy. Wyszedłszy zwycięsko z wojny, August uczynił z Egiptu rzymską prowincję. Okazując szacunek domowi Ptolemeuszy, cesarz Rzymu zaakceptował wyznawanie religii starożytnych Egipcjan. Esencją kultury grecko-rzymskiej w Egipcie stał się nieprzemijający hołd składany lokalnym tradycjom przez władców greckich i rzymskich. Grecko-rzymska sztuka, architektura i ruiny potwierdzają, jak duże znaczenie miał dla nich Egipt. Po upadku imperium rzymskiego grecko-rzymski Egipt stał się częścią imperium bizantyjskiego aż do podboju przez wyznających islam Arabów.

(źródło: Egipski Urząd Turystyki)

Największe osiągnięcia starożytnej cywilizacji egipskiej:

  • Znaki pisma egipskiego – hieroglify – miały trojaki charakter: były to piktogramy, znaki sylabiczne oraz znaki alfabetyczne. W sumie Egipcjanie używali 24 symboli alfabetycznych, oddających poszczególne spółgłoski. Nigdy jednak nie stworzono w Egipcie pisma całkowicie alfabetycznego; uczynili to dopiero Fenicjanie na Bliskim Wschodzie około roku 1400 p.n.e.
  • Egipcjanie pisali na sprasowanym papirusie zwijanym w rulony. Roślina ta masowo występowała w delcie Nilu. Klasyczne hieroglify używane były głównie do tekstów religijnych i dokumentów państwowych. Zapiski o charakterze gospodarczym były robione przy użyciu pisma hieratycznego – uproszczonej wersji pisma hieroglificznego. W okresie Nowego Państwa używane było także pismo demotyczne (czyli ludowe) – najprostsza wersja hieroglifów.
  • Dla nauki europejskiej pismo egipskie zostało odczytane w r. 1808 przez francuskiego językoznawcę i miłośnika historii starożytnej Jean-Francois Champolliona. Posłużył się on bazaltowym kamieniem z Rosetty (dziś miasto Raszid w delcie Nilu), znalezionym przez jednego z żołnierzy Napoleona w r. 1799 podczas wyprawy do Egiptu, a pochodzącym z czasów Egiptu hellenistycznego. Na kamieniu tym znajdował się tekst staroegipski w dwóch wersjach – hieroglificznej i demotycznej – opisujący czyny faraona Ptolemeusza V Epifanesa (205-180 p.n.e.) oraz jego tłumaczenie na język grecki. Porównanie obu tekstów doprowadziło Champolliona do rozszyfrowania znaków pisma egipskiego.
  • Piramidy jako obiekty grobowe władców; największe piramidy zostały wzniesione w Gizie przez faraonów Chufu (gr. Cheops), Chafre i Menkaure
  • Matematyka: wprowadzenie systemu dziesiętnego (bez zera), ułamki, rozwój geometrii koniecznej do obliczania wymiarów piramid; określenie liczby π (stosunek długości okręgu do jego średnicy)
  • Astronomia: określanie terminów wylewu Nilu oraz zaćmień; kalendarz słoneczny – początkiem roku był dzień, w którym gwiazda Syriusz pokazywała się rano na horyzoncie razem ze Słońcem
  • Medycyna: badanie pulsu i bicia serca, znajomość anatomii człowieka
  • Stosowanie technologii balsamowania zwłok
  • Bogaty system wierzeń religijnych; wiara w życie pozagrobowe i idea sądu po śmierci – sędzią był Ozyrys, w którym widziano także bóstwo płodnej natury; Re był bogiem Słońca; Horus był bogiem Nilu i wegetacji; Ptah był patronem miasta Memfis, a Amon – patronem miasta Teby; kult Amona zaczął się rozpowszechniać w okresie Średniego Państwa, stał się on wówczas bogiem ogólnoegipskim.

 

[/tab]
[tab name=’Egipt współczesny’]

Egipt jest domem dla wielokulturowego społeczeństwa. Rdzenni Egipcjanie stanowią 95% ludności, a mniejszości narodowe to m.in. Nubijczycy, Berberzy (oaza Siwa), Beduini, Arabowie, Turcy i Grecy, a także niewielkie społeczności plemienne: Beja i Dom. Ci pierwsi skupiają się w południowo-wschodnim narożniku Egiptu, a klany Dom zamieszkują w większości Deltę Nilu i oazę Fajum. Jednak w miarę postępu urbanizacji grupy te ulegają stopniowemu wcielaniu do większych miast.

Egipski Urząd Turystyki tak przedstawia współczesny Egipt:

„To, z czego składa się konglomerat współczesnego Egiptu, to szereg kontrastów i warstw historycznych, począwszy od starożytności, poprzez imperium rzymskie, okres panowania dynastii islamskich, po historię współczesną Egiptu. W Kairze i większości współczesnych egipskich miast można spotkać wszystko: wieżowce, autostrady, hotele międzynarodowych sieci, restauracji, reklamy, zachodnią odzież, starożytne budowle i pomniki, historyczne meczety, kościoły koptyjskie i suki, czyli tradycyjne targi arabskie. Wszystko miesza się tworząc niepowtarzalną mozaikę, jaką jest dzisiejszy Egipt. W ciągu ostatniego dziesięciolecia Egipt stał się nowoczesnym centrum Afryki. Kraj szczyci się licznymi portami lotniczymi i morskimi, nowoczesnymi marinami, a wielkie miasta połączone są siecią nowo wybudowanych autostrad. W Egipcie rozkwit przeżywa branża telekomunikacyjna i usługi internetowe, co tworzy fragment niezbędnej dla stałego rozwoju infrastruktury. Odkryj najważniejsze osiągnięcia współczesnej architektury Egipskiej, takie jak Bibliotheca Alexandrina, Wielka Tama w Asuanie i muzea sztuki współczesnej.”

We współczesnym Egipcie nadal widoczne jest silne przywiązanie do religii, lecz wiara w starożytnych bogów ustąpiła miejsca islamowi. Podobnie jak i w innych krajach muzułmańskich, szczególnie silna jest rola kobiety jako matki i pani domowego ogniska. To mężczyzna ma za zadanie troszczyć się o pieniądze i o utrzymanie rodziny, ale z powodów ściśle ekonomicznych nieraz się zdarza, że także kobiety idą do pracy. Wówczas oprócz obowiązków związanych z pracą mają również Egipska gwiazda muzyki poptradycyjne obowiązki rodzinne. Wiele kobiet chwali sobie pracę zawodową, a tradycyjną, zakrywającą chustę twarz zakłada nie z powodu powszechnego nakazu, ale z wygody. Niewielu mężczyzn odważyłoby się zaczepić kobietę w chuście. Powszechnie znanym muzułmańskim zwyczajem jest ubieranie się w taki sposób, aby całe ciało było zakryte. Poza ośrodkami wczasowymi nie powinno się nosić szortów, obcisłych spodni lub bluzek, a kobieta zbyt eksponująca ciało może się stać obiektem licznych zaczepek i pogardliwych spojrzeń.
Jednym z nielicznych miejsc, gdzie również młode Egipcjanki pozwalają sobie na większą swobodę i zakładają na siebie skąpsze stroje, są nocne kluby. W takich miejscach spotykają się ci, którzy odchodzą od tradycyjnych zwyczajów.

Innymi popularnymi rozrywkami są wyjścia do kina oraz odwiedzanie członków rodziny, a dla mężczyzn odpoczynek w ahwa, czyli niewielkiej, spokojnej kawiarni. Kobiety egipskie nie zaglądają do ahwa, gdyż są to typowo męskie miejsca, ale nie ma żadnego powodu, dla którego mieszkanka Europy miałaby tam nie przyjść (choć lepiej, by się zbytnio nie rzucała w oczy). Głównymi rozrywkami w ahwa są gry w domino i towla, rodzaj gry planszowej, a także czytanie gazety, rozmowy z przyjaciółmi i powolne popijanie kawy czy herbaty. Częste jest także palenie specjalnej fajki, sheesha (szisza), którą wypełnia się tytoniem moczonym w melasie lub soku z jabłek. Dobrą sziszę pali się przez 15-20 minut, a kiedy tytoń się skończy lub węgiel ostudzi, kelner wymienia mały gliniany zbiorniczek z tytoniem na nowy.

Jednym z największych tematów tabu jest seks. Bliższe kontakty przedmałżeńskie oraz pozamałżeńskie są rzadkością i uważane są za przynoszące wstyd całej rodzinie. Kobiety powinny zachowywać dziewictwo aż do ślubu, aby uchronić się przed możliwymi katastrofalnymi skutkami romansu i aby nie przynieść ujmy dobremu imieniu rodziny. Z tego też względu przez wielu Egipcjan kobiety z Zachodu są uznawane za niemoralne. Podczas gdy u nas posiadanie wielu partnerów w życiu nie jest niczym niezwykłym, tak samo jak publiczne obnoszenie się ze swym uczuciem do drugiej osoby, w Egipcie już samo trzymanie się kobiety i mężczyzny za rękę w publicznym miejscu jest uznawane za niemoralne.
[/tab]
[tab name=’Egipcjanie’]

Przyjeżdżając do Egiptu napotykamy kulturę całkowicie różną od europejskiej. Po pierwsze należy pamiętać, że jest to kraj w 90% muzułmański i uszanować odmienność tradycji i sposobu życia.

Cytujemy tutaj oficjalną informację Biura ds. Turystyki Ambasady Egiptu:

Wyjeżdżając do Egiptu, który jest krajem muzułmańskim, wypada zwrócić uwagę na ubiór. Wprawdzie w miejscowościach typowo turystycznych Egipcjanie akceptują typowo europejską formę ubierania, to jednak wyjeżdżając poza Sharm el Sheikh, przez szacunek do tamtejszej kultury kobiety powinny unikać noszenia szortów lub spódnic odkrywających kolana oraz bluzek odkrywających ramiona. Również u mężczyzn koszule powinny zakrywać barki. Szczególnie w okresie Ramadanu (świętego miesiąca muzułmanów) turyści proszeni są o nie prowokowanie miejscowych swoim zbyt śmiałym strojem. W meczetach i miejscach świętych obowiązuje bezwzględnie zakrycie ciała, w niektórych miejscach łącznie z nakryciem głowy. Należy również pamiętać, że niedopuszczalne jest publiczne okazywanie czułości między kobietą i mężczyzną (przytulanie, całowanie, itd). Egipcjanie nie mogą nawet trzymać się za ręce, jeśli nie są małżeństwem. Przyda się pewna ostrożność przy okazji robienia zdjęć – jeśli chce się sfotografować obcą osobę, dobrze jest spytać o zgodę, szczególnie w miejscach nie uczęszczanych masowo przez turystów. Trzeba jednak liczyć się z tym, że Egipcjanie mogą prosić w tej sytuacji o drobny napiwek. To zresztą jest kolejna kwestia, która może prowadzić do wielu nieporozumień.

„Bakszysz”, czyli napiwek, jest częścią egipskiej tradycji i prawdą jest, że będąc w Egipcie turyści są o niego proszeni niemal na każdym kroku. Przede wszystkim nie należy reagować agresywnie lub wrogo. Warto mieć przy sobie drobne na ten cel, a jeśli rzeczywiście wydaje nam się, że nie ma podstawy do żądania od nas pieniędzy, odmówić grzecznie.
Pamiętać też należy, że w Egipcie nie je się lewą ręką, uznawana jest ona za nieczystą.
Szczególną ostrożność muszą w Egipcie zachować kobiety. Samotnie podróżując mogą być postrzegane jako rozwiązłe i narażone na niewybredne zaczepki. Powinny wtedy wyjątkowo dyskretnie się ubierać, w publicznych środkach transportu siadać w towarzystwie innych kobiet, a jeśli podróżują z mężczyzną, lepiej, jeśli mówią, że jest ich mężem, a nie przyjacielem czy chłopakiem.
Warto jednak zaznaczyć, że Sharm el Sheikh jest miastem turystycznym i mieszka tam międzynarodowa społeczność, więc zasady te nie są aż tak przestrzegane, ale poznając nową kulturę warto znać jej podstawowe zasady- a Egipcjanie są bardzo pogodni, otwarci i gościnni dla polskich turystów.

 

[/tab]
[tab name=’Religie’]

Egipt to kraj w większości muzułmański, a religia ma poważny wpływ na codzienne życie mieszkańców. Muzułmanie, przeważnie sunnici, stanowią 90% ludności kraju. 10% to chrześcijanie. Konstytucja Egiptu czyni z islamu religię państwową poprzez jej wpływ na prawo.

Muzułmanie

Początki islamu wiążą się z osobą Mahometa, twórcy i największego proroka tej religii. Około roku 610, miał on doznać objawienia w jaskini niedaleko Mekki. Po śmierci Mahometa przywódcami Islamu zostali kalifowie. Pierwszych czterech (632-661) nazwano obieralnymi, po nich nastąpiły 2 dynastie – Umajjadów (661-750) i Abbasydów (750-1258). Po rozpoczęciu okresu dynastycznego Islam podzielił się na sunnitów zadowolonych z władzy, szyitów domagający się władzy dla zięcia Mahometa Alego Ibn Abi Taliba oraz charydżytów żądających władzy obieralnej.
Bóg w islamie jest wszechwiedzący, doskonały, jest źródłem wszelkiej wiedzy i sprawiedliwości, ma znajomość prawa doskonałego. Jest niepodobny do nikogo i niczego nie można z nim porównywać (islam zabrania przedstawiania go w jakiejkolwiek postaci).
Aby zostać muzułmaninem czyli „poddanym Allahowi”, należy posiadać intencję oraz wypowiedzieć wyznanie wiary tzw. szahade (Shahadah), która brzmi: „(Aszhadu anna) la ilaha illa Allah wa Muhammadan Rasulu li-Llah!”, co oznacza: „(Oświadczam, że) nie ma bóstwa prócz Boga (Allaha), a Mahomet jest wysłannikiem Boga”, obecność świadków nie jest konieczna, gdyż według Islamu wystarczającym świadkiem jest Allah.

W islamie sunnickim muzułmanin ma pięć obowiązków, zwanych pięcioma filarami islamu (Arkan ad-din, Arkan al-Islam):

1. Wyznanie wiary (شهادة, szahada) – Nie ma boga oprócz Allaha, a Muhammad jest Jego prorokiem; (u większości szyitów także: Ali jest przyjacielem Boga). Jest ona również aktem włączenia do wspólnoty muzułmańskiej i w razie przyjęcia islamu na łożu śmierci jest powszechnie uważana za warunek wystarczający do uznania za pełnoprawnego muzułmanina.
2. Modlitwa (صلاة, salat) – odprawiana pięć razy dziennie, z twarzą zwróconą w stronę Mekki (do 627 roku w stronę Jerozolimy).
3. Jałmużna (زكاة, zakat) – określoną część swych dochodów muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym. Uważana jest za jeden z pierwszych „nowoczesnych” podatków socjalnych
4. Post (صوم, saum) – w ciągu dziewiątego miesiąca roku muzułmańskiego (ramadanu), muzułmanie muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia (nie dotyczy kobiet w ciąży lub karmiących, małych dzieci, osób ciężko chorych oraz odbywających długą i wyczerpującą podróż) a także palenia tytoniu i uprawiania seksu od świtu do zachodu słońca. Wahhabici unikają nawet przełykania śliny.
5. Pielgrzymka do Mekki (حج, hadżdż) – muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna. Często na podróż składa się cała lokalna wspólnota lub rodzina, która deleguje jedną osobę. We współczesnym islamie można wyróżnić trzy główne nurty, których korzenie sięgają początków islamu. Są to:
• sunnizm
• charydżyzm
• szyizm

Chrześcijanie

Za założyciela swojego kościoła Koptowie uważają św. Marka, który miał przybyć do Egiptu około roku 40. Jednak faktyczny rozdział z resztą chrześcijaństwa nastąpił w 451 roku, po soborze w Chalcedonie, kiedy to Koptów uznano za monofizytów, czyli wyznawców jednej, bosko-ludzkiej natury Chrystusa. Oficjalnie potępiono tę naukę jako heretycką, a jako obowiązujący dogmat przyjęto naukę dyofizycką,  zgodnie z którą Jezus ma dwie oddzielne natury – boską i ludzką. W rzeczywistości sprawa dotyczyła bardziej polityki niż religii. Nienawidzący swych bizantyjskich panów mieszkańcy Egiptu, przynajmniej w ten sposób, chcieli wykazać się duchem buntu. Dziś, ten kościół o obrządku wschodnim jest najbliższy cerkwi prawosławnej. Posiada swego niezależnego patriarchę, bogatą obrzędowość będącą rezultatem częściowej izolacji i własny język liturgii – arabski i częściowo koptyjski.

Początkowo, gdy Arabowie opanowali Egipt w 641 roku, słowem Qipt (greckie Aeigyptos) określali wszystkich jego mieszkańców, którzy poza nielicznymi wyjątkami (na przykład Żydami) byli chrześcijanami. Termin Kopt pozostał więc do dzisiaj synonimem egipskiego chrześcijanina. Na pierwszy rzut oka nie różnią się niczym od pozostałej ludności. Patrząc jednak uważnie można dostrzec elementy wyróżniające: mały krzyżyk wytatuowany na nadgarstku lub przegubie dłoni, odsłonięte włosy u kobiet, czasem biżuterię ze specyficznymi symbolami religijnymi. Charakterystyczne jest również imię, odwołujące się wprost do świętego patrona – neutralne, staroegipskie czy cudzoziemskie, nigdy o wyraźnych muzułmańskich konotacjach. Pojawiają się także różnice dotyczące małżeństwa i rodziny. Jak w całym egipskim społeczeństwie pary są zwykle kojarzone przez rodzinę, koniecznie w ramach tego samego wyznania, a małżonkowie są często krewnymi. Koptów obowiązuje monogamia. Uzyskanie rozwodu jest praktycznie niemożliwe. Muzułmanin, przynajmniej teoretycznie, może się rozwieść z żoną bez podania powodu wypowiadając trzykrotnie formułę rozwodową, Kopt dopiero, gdy dowiedzie żonie zdradę, a i wtedy istnieją trudności. Ostatnio kobiety islamskie uzyskały prawa do rozwodu, koptyjskie temu prawu nie podlegają. Jednym z „rozwiązań” staje się zmiana religii. Można by oczywiście podać wiele dalszych wyróżników w stosunku do ludności muzułmańskiej, pozostaje jednak pytanie: Co ich odróżnia od innych wyznań chrześcijańskich?

[/tab]
[tab name=’Pustynia’]

 Tereny pustynne zajmują blisko 95% powierzchni współczesnego Egiptu. Od zarania egipskiej cywilizacji życie skupiało się wzdłuż Nilu. Rzeka naniosła przez stulecia na brzegi pustyni życiodajny muł, dzięki któremu mogły powstawać pola i pastwiska. Egipska część Sahary jest bardzo różnorodna i w większej części skalista, choć jest tu też Wielkie Morze Piasku – pustynia, jaką znamy z podręczników geografii. Na granicy Libii i Egiptu znajdują się jedne z największych na świecie wydm piaskowych, ciągnące się ponad 800 km niemal od Morza Śródziemnego do Gilf Kebir na południu. Znajdują się tutaj najdłuższe wydmy na świecie, z których rekordowa mierzy 140 km. Biała Pustynia (Sahara Beida) to najbardziej spektakularna część egipskiej Sahary, pokryta białymi i kremowymi masywnymi formacjami wapiennymi o niezwykłych formach (wieloryby, wielbłądy, grzyby, ptaki, etc.) ukształtowanymi przez wiatr i burze piaskowe. Czarna Pustynia (Sahara Suda) powstała z erozji magmowych skał, które utworzyły warstwę czarnego proszku i kamieni pokrywających złoty lub lekko czerwony piasek. Dolina Wielorybów (Wadi Hittan) to miejsce, gdzie 40 milionów lat temu, kiedy klimat był znacznie cieplejszy, a na biegunach naszej Ziemi nie istniały wielkie lodowce, na terenie Egiptu pluskały się olbrzymie wieloryby, rekiny i inne morskie potwory. Następnie klimat zmieniał się jeszcze kilka razy, aż w końcu nieco ponad 10 tysięcy lat temu znów się ocieplił, dzięki czemu powstała Sahara. Dzisiaj w Wadi Hittan możemy zobaczyć szkielety żyjących tam wcześniej basilosaurusów – przodków wielorybów.

Egipska Pustynia Zachodnia  zajmuje blisko 3 miliony km2. Rozciąga się od zachodniego brzegu Nilu aż do granicy z Libią oraz z Sudanem i dochodzi niemal do Morza Śródziemnego. Mimo że stanowi ponad dwie trzecie terytorium Egiptu, jest praktycznie niezamieszkana, jeśli nie liczyć żyznych oaz, gdzie wśród piasków pustyni zielenią się pola i żyją ludzie. Bezmiar skał i piaski kryją jednak w sobie wiele skarbów. Od czasów faraonów wydobywano tu m.in. złoto, miedź, jak również malachit i galenę niezbędne do obrzędowego malowania powiek ( galena była składnikiem czarnego tuszu o nazwie kohl).

Pustynia na Synaju – nazywana Pustynią Wschodnią – od północy jest płaska i piaszczysta, a w południowej części półwyspu górzysta i skalista. Na Synaju również wydobywano miedź i złoto, a także turkus. Półwysep synajski jest też głównym ośrodkiem wydobycia ropy naftowej w Egipcie. Ogromne inwestycje mają też na celu utworzenie terenów rolniczych na tym terenie, na północ od Ismailii biegnie już Salam Canal, który nawadniać ma pół miliona akrów terenów pod uprawy.

Średnie opady deszczu na pustyni to ok. 250 mm na rok, ale np. w okolicach Asiut w środkowym Egipcie deszcz pada raz na 20 lat. Mimo suchego, gorącego klimatu na pustyni istnieje życie. Botanicy znaleźli wiele gatunków roślin, które potrafią przetrwać w takich warunkach.

czytaj też: Co rośnie na pustyni?

[/tab]
[tab name=’Beduini’]

Beduini (z arab. „badawijjn” – mieszkańcy pustyni) – to koczownicze lub półkoczownicze plemiona arabskie mieszkające na pustyniach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Nazwa Beduin była kiedyś równoznaczna ze słowem Arab, Arabowie wywodzą się bowiem z koczowników hodujących wielbłądy na bezkresach Półwyspu Arabskiego. Egipscy beduini to starodawni nomadowie, którzy emigrowali do Egiptu z Półwyspu Arabskiego wieki temu. Obecnie około 1-2% Beduinów stanowią koczownicy.

Beduini wyznają islam, głównie sunnicki, ale otaczają kultem także siły przyrody, gwiazdy, drzewa i kamienie. Posługują się językiem arabskim i wieloma dialektami.

Żyją w ustroju plemiennym, patriarchalnym. Podstawę stanowią rodziny łączone w rody, a te w plemiona, z radą starszych na czele i wybieralnym wodzem – szejkiem nazywanym też sajjid. Dla zachowania odrębności kultywują też tradycję zawierania związków małżeńskich w ramach własnego plemienia, a nawet wśród kuzynostwa. Posag wynosi równowartość co najmniej jednego dobrego wielbłąda czyli ok. 1000 USD. Tradycyjna klasyfikacja społeczna Beduinów oparta jest na gatunku hodowanych zwierząt: najwyżej stoją hodowcy wielbłądów (Sahara, Pustynie Arabska i Syryjska), dalej kóz i owiec (bliżej terenów rolniczych Jordanii, Syrii i Iraku), bydła i koni (południowa część Półwyspu Arabskiego, Sudan).

Beduini mieszkali w oazach, które z czasem przeobraziły się w osiedla i miasta. Noszą tradycyjną odzież – luźne szaty bawełniane i wełniane. Mężczyzn wyróżnia kufiyya – tradycyjne nakrycie głowy umocowane sznurem – agal. Ulubioną rozrywką Beduinów są wyścigi konne i wielbłądzie, a także konkursy poetyckie.

Beduini to ludzie, którzy nie uznają żadnych granic, praw ustanowionych przez władze państwowe, żyją z tego co daje im pustynia, a współcześnie również z turystyki. W wiosce obowiązkowo jest meczet , piekarnia , w której wypieka się placki-chlebki z wody, mąki i soli oraz studnia , która sięga wód głębinowych.

Domy w wioskach beduińskich wyglądają dla europejczyka biednie i brudno. Zamiast drzwi wisi płachta materiału, łóżka składają się z kilku warstw materiałów leżących na deskach. Na ścianach rolę półek pełnią odpowiednio zawieszone worki jutowe, a podłogą jest po prostu ubite klepisko. Dla Beduina domem jest obszar, który uważa za swój rewir. Przebywając stale na zewnątrz czuje się zazwyczaj źle w zamkniętych pomieszczeniach.

[/tab]
[tab name=’Słowniczek’]
Prezentujemy trochę słówek i przydatnych zwrotów w podróży do Sharm el Sheikh

1- łehet
2- etnijen
3- thaletta
4- arbaa
5- hamsa
6- sytta
7- sabbaa
8- tamenia
9- tyssaa
10- aszra
15- hamastaszer
20- ashreen
30- thalatheen
40- arba’aeen
50- khamseen

Film do ćwiczenia:


CZEŚĆ                                     Marhaba
Do widzenia                            Ma Al-Salama
Dzień Dobry – rano               Sabah El-Kheir
Dzień dobry – po południu   Masa El-Kheir
Dziękuję                                  Szokran
Proszę bardzo                        Afuan
Przepraszam                          Ana asif(m) ana asifa(ż)
Proszę ( o coś)                       Lau Samahet
Tak                                          Naam lub Aiwa
Nie                                           La-a
Odejdź                                    Imszi
Gdzie jest łazienka?            Feyn hammam
Ile to kosztuje?                        Bikem
W lewo                                   Szimel
W prawo                                Imin
Szpital                                   Mustaszfa
Rachunek                             El hasab
Faktura                                 Fatora
Dzisiaj                                  Naharda
Jutro                                     Bokra
Wczoraj                                Imberah

Jak zamówić herbatę? Krótki film:

[youtube_sc url=”http://www.youtube.com/watch?v=39kbyOYzTPE&feature=related” title=”Cofee%20Shop%20E-SHARM.PL”]

Mam na imię …  – ismi ….
Jak masz na imię? –  esmak eh?

Jak się masz?: ez zayyek? (m) ez zayyik? (ż)

Nie rozumiem – ana mish fajem
Która godzina?: El saa-a kem

[youtube_sc url=”http://www.youtube.com/watch?v=DYAdiajvdDg&feature=relmfu” title=”Lekcja%201%20″]

ja- ana
ty- enta/enti (m./ż)
kto?- min?
dlaczego?- lei?
gdzie?- fejn?

[youtube_sc url=”http://www.youtube.com/watch?v=lbg26Z6Ycwo&feature=relmfu” title=”Lekcja%202″]

nie potrzebuje niczego!- ana misz ajz haaga!
nie mam pieniedzy!- ana musz maaja flus!
idź, odejdź – emszi
nie!!- leaa!!
dziękuję- szukran/szokram/- odp. Afłan
cześć!- salam aleikom
dzień dobry- sabah al hir
dobranoc- tasbah ala hir
jak się masz?- izajek?
jak się nazywasz?- ismak e?
nazywam się…- ismi…
nie mówię po arabsku- mabatkalemsz arabi
czy mówisz po angielsku?- bitikalem inglizi?

[youtube_sc url=”http://www.youtube.com/watch?v=zdE9KyoRFzY&feature=relmfu” title=”Lekcja%203″]

co?- e?
tak- aiła
nie- la’a
ok- meszi (lub) masbut
proszę- men fadlak
dziękuję- szukran
co to jest?- e da?
ile kosztuje- bikam di (r.z); da (r.m)
nie chcę- misz ajez (r.m); ajza (r.z)
pozdrowienie- salam alejku
dzień dobry- saba al hir
cześć- saida
drogo- rheli
bardzo drogo- rheli giden
woda- maija
jedna woda- łached maija
dalej/ szybko- jalla
co się stało?- hasal ej?
nie mam- me andisz
mam- andi
masz- andak
kto?- min?
nie ma go tutaj- hoła misz hena

[youtube_sc url=”http://www.youtube.com/watch?v=op4X77dztOo&feature=relmfu” title=”Lekcja%204″]

 

jutro- udla
teraz- talla
później- baad
w dzień- kuljum
w nocy- elil
nie ma problemu- misz muszkila
bardzo dobrze- behi jessir
źle- musz behi
kocham cie- en hebbyk
jak sie masz?- keifa halak?
dobrze- kłajs
źle- łakesz
pocałunek- busa
daj mi buzi- ani mi busa
kiedy ty wrócisz- laktesz mysztarża lina
jesteś bardzo piękna- yn heb nahki maak
jesteś śliczna- inti żmila barsza
masz piękne oczy- ejnik helulin

[youtube_sc url=”http://www.youtube.com/watch?v=zCLDB19Sp3Q&feature=relmfu” title=”Lekcja%205″]

nie mogę spać w nocy- meneżimtisz
rzeźnik:)- mazbah
teraz – daba
rozumiem- fhemt
nie rozumiem- mafhemtsz
jak masz na imię?- sznu smitek?
mam na imię- smiti
ile masz lat?- szhal f amrek?
mam 25 lat.- andi khamsa/u iszrin am.
skąd jesteś?- mnin nta/nti/ntuma? (m./ż./l. mn.)
jestem/jesteśmy z…- ana/hna min…
dojadę…? – kifasz ghadi nuwsu?
Jak daleko? – bszhal ba id?
na lewo/na prawo- liser/limin
tu/tam- hna/hnak
obok- hda
północ- szimal
południe- żanub
wschód- szerq
zachód- gherb
koniec – halas
gdzie jest…?- fejn kejn…?
bank- szi banka
fryzjer- szi hellaq
ambasada- ssifara djal
meczet- żame
muzeum- mathaf
stare miasto- mdina qdima
pała- cqasr
apteka- farmasjan
posterunek policji- kumisarja
poczta- busta
restauracja- mat am/ ristura
chcę wymienić…- bghit nserref…
trochę pieniędzy – szi flus
czek podróżny- szik sijahi
zadzwonię na policje- hakalem polis
gdzie jest- fejn kejn
jakiś hotel?- szi util?
czy mogę- wosz jumkinli
zobaczyć pokój?- nszuf lbit?
ile kosztuje pokój- bszhal kejn lbitna
jeden dzień?- liwahed nhar?

 

[/tab]
[end_tabset]

Leave a Comment