Religie

Islam i inne religie w Egipcie

Egipt to kraj w większości muzułmański, a religia ma poważny wpływ na codzienne życie mieszkańców. Muzułmanie, przeważnie sunnici, stanowią 90% ludności kraju. 10% to chrześcijanie. Konstytucja Egiptu czyni z islamu religię państwową poprzez wpływ na prawo.

Muzułmanie

Początki islamu wiążą się z osobą Mahometa, twórcy i największego proroka tej religii. Około roku 610, miał on doznać objawienia w jaskini niedaleko Mekki. Po śmierci Mahometa przywódcami Islamu zostali kalifowie. Pierwszych czterech (632-661) nazwano obieralnymi, po nich nastąpiły 2 dynastie – Umajjadów (661-750) i Abbasydów (750-1258). Po rozpoczęciu okresu dynastycznego Islam podzielił się na sunnitów zadowolonych z władzy, szyitów domagający się władzy dla zięcia Mahometa Alego Ibn Abi Taliba oraz charydżytów żądających władzy obieralnej.
Bóg w islamie jest wszechwiedzący, doskonały, jest źródłem wszelkiej wiedzy i sprawiedliwości, ma znajomość prawa doskonałego. Jest niepodobny do nikogo i niczego nie można z nim porównywać (islam zabrania przedstawiania go w jakiejkolwiek postaci).
Aby zostać muzułmaninem czyli „poddanym Allahowi”, należy posiadać intencję oraz wypowiedzieć wyznanie wiary tzw. szahade (Shahadah), która brzmi: „(Aszhadu anna) la ilaha illa Allah wa Muhammadan Rasulu li-Llah!”, co oznacza: „(Oświadczam, że) nie ma bóstwa prócz Boga (Allaha), a Mahomet jest wysłannikiem Boga”, obecności świadków nie jest konieczna, gdyż wg. Islamu wystarczającym świadkiem jest Allah.

W islamie sunnickim muzułmanin ma pięć obowiązków, zwanych pięcioma filarami islamu (Arkan ad-din, Arkan al-Islam):

1. Wyznanie wiary (شهادة, szahada) – Nie ma boga oprócz Allaha, a Muhammad jest Jego prorokiem; (u większości szyitów także: Ali jest przyjacielem Boga). Jest ona również aktem włączenia do wspólnoty muzułmańskiej i w razie przyjęcia islamu na łożu śmierci jest powszechnie uważana za warunek wystarczający do uznania za pełnoprawnego muzułmanina.
2. Modlitwa (صلاة, salat) – odprawiana pięć razy dziennie, z twarzą zwróconą w stronę Mekki (do 627 w stronę Jerozolimy).
3. Jałmużna (زكاة, zakat) – określoną część swych dochodów muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym. Uważana jest za jeden z pierwszych „nowoczesnych” podatków socjalnych
4. Post (صوم, saum) – w ciągu dziewiątego miesiąca roku muzułmańskiego (ramadanu), muzułmanie muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia (nie dotyczy kobiet w ciąży lub karmiących, małych dzieci, osób ciężko chorych oraz odbywających długą i wyczerpującą podróż) a także palenia tytoniu i uprawiania seksu od świtu do zachodu słońca. Wahhabici unikają nawet przełykania śliny.
5. Pielgrzymka do Mekki (حج, hadżdż) – muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna. Często na podróż składa się cała lokalna wspólnota lub rodzina, która deleguje jedną osobę. We współczesnym islamie można wyróżnić trzy główne nurty, których korzenie sięgają początków islamu. Są to:
• sunnizm
• charydżyzm
• szyizm

Chrześcijanie

Za założyciela swojego kościoła Koptowie uważają św. Marka, który miał przybyć do Egiptu około roku 40. Jednak faktyczny rozdział z resztą chrześcijaństwa nastąpił w 451roku, po soborze w Chalcedonie, kiedy to Koptów uznano za monofizytów, czyli wyznawców jednej, bosko-ludzkiej natury Chrystusa. Oficjalnie potępiono tę naukę jako heretycką, a jako obowiązujący dogmat przyjęto naukę dyofizycką,  zgodnie z którą Jezus ma dwie oddzielne natury – boską i ludzką. W rzeczywistości sprawa dotyczyła bardziej polityki niż religii. Nienawidzący swych bizantyjskich panów mieszkańcy Egiptu, przynajmniej w ten sposób, chcieli wykazać się duchem buntu. Dziś, ten kościół o obrządku wschodnim jest najbliższy cerkwi prawosławnej. Posiada swego niezależnego patriarchę, bogatą obrzędowość będącą rezultatem częściowej izolacji i własny język liturgii – arabski i częściowo koptyjski.

Początkowo, gdy Arabowie opanowali Egipt w 641roku, słowem Qipt (greckie Aeigyptos) określali wszystkich jego mieszkańców, którzy poza nielicznymi wyjątkami (na przykład Żydami) byli chrześcijanami. Termin Kopt pozostał więc do dzisiaj synonimem egipskiego chrześcijanina. Na pierwszy rzut oka nie różnią się niczym od pozostałej ludności. Patrząc jednak uważnie można dostrzec elementy wyróżniające: mały krzyżyk wytatuowany na nadgarstku lub przegubie dłoni, odsłonięte włosy u kobiet, czasem biżuterię ze specyficznymi symbolami religijnymi. Charakterystyczne jest również imię, odwołujące się wprost do świętego patrona – neutralne, staroegipskie czy cudzoziemskie, nigdy o wyraźnych muzułmańskich konotacjach. Pojawiają się także różnice dotyczące małżeństwa i rodziny. Jak w całym egipskim społeczeństwie pary są zwykle kojarzone przez rodzinę, koniecznie w ramach tego samego wyznania, a małżonkowie są często krewnymi. Koptów obowiązuje monogamia. Uzyskanie rozwodu jest praktycznie niemożliwe. Muzułmanin, przynajmniej teoretycznie, może się rozwieść z żoną bez podania powodu wypowiadając trzykrotnie formułę rozwodową, Kopt dopiero, gdy dowiedzie żonie zdradę, a i wtedy istnieją trudności. Ostatnio kobiety islamskie uzyskały prawa do rozwodu, koptyjskie temu prawu nie podlegają. Jednym z „rozwiązań” staje się zmiana religii. Można by oczywiście podać wiele dalszych wyróżników w stosunku do ludności muzułmańskiej, pozostaje jednak pytanie: Co ich odróżnia od innych wyznań chrześcijańskich?

 

Related posts

Leave a Comment